سقوط کرونایی – نفتی بازارهای بورس جهان: ریزش سهام ترمز بازار بورس نیویورک را کشید
با فروریزش سهام در بازار بورس نیویورک ترمز اضطراری مهمترین بازار بورس دنیا فعال شد. کمی بعد از باز شدن بازار در صبح دوشنبه 9 مارس 2020، شاخص S&P500 که مهمترین و بزرگترین شاخص سهام آمریکاست هفت درصد نزول کرد. این شاخص میانگینی از 500 سهم مهم و اصلی آمریکاست.
سیستم های بورس نیویورک طوری برنامه ریزی شده اند که در صورت ادامه نوسانات شدید و ریزش گسترده بازار رو قفل می‌کنند. معاملات بعد از 15 دقیقه باز شد و بازار ادامه یافت.
- نسخه تصویری و هلوی این پست رو در هایلایت اینستاگرام ببینید
شاخص داو جونز که میانگینی از 30 سهم صنعتی برگزیده آمریکاست هم 5.5 درصد سقوط کرد.
این توقف 15 دقیقه ای برای اینه که کارگزاران بورس یک لحظه به خودشان بیان و بتونن شرایط بازار رو درک کنند و هیجان فروکش کنه تا آسب وارد شده به بازار کم بشه.
روز دوشنبه بدترین
روز بازار سهام آمریکا از دسامبر 2008 بود، یعنی زمانی که بحران اقتصادی جهانی
اتفاق افتاد. این خبر مهمیه، چون بازار بورس آمریکا مثل قلب اقتصاد دنیاست و همه
بازارها از اون تبعیت می‌کنند.
اما این همه هیجان و ترس در بازار از کجا آمد؟ ویروس کرونا؟
بله تا حدی، ولی ضربه اصلی رو عربستان سعودی زد و باعث شد قیمت نفت در جهان به پایین ترین مقدار در چهار سال گذشته برسه. بیشتر توضیح میدم.
برگردیم به سه روز پیش، وقتی سران نفت دنیا دور هم جمع شدند تا به دنبال کسادی بازار در اثر شیوع کرونا در جهان تولید رو کاهش بدن تا قیمت ها کمی بالا بره.
اما در نشست اخیر اوپک، کشورهای صادر کننده نفت نتونستند موافقت روسیه که عضو این گروه نیست رو جلب کنند.
روسیه گفت من حاضر نیستم تولیدم رو پایین بیارم. روسیه عضو اوپک نیست ولی سالهاست با عربستان در یک اتحاد غیررسمی بوده و از تصمیمات اوپک حمایت کرده تا بازار جهان رو مدیریت کنند، البته نه مدیریت جهانی که در کشور ما مرسومه.
وقتی روسیه گفت نه، عربستان هم وارد جنگ با رفیق قدیمی نفتیش شد.
پادشاهی ملک سلمان قیمت هر بشکه نفتش رو 6 تا 8 دلار پایین آورده و میخواد بازار رو با نفت ارزان اشباع کنه تا دوباره سهمش رو از بازار پس بگیره و روسیه رو هم سر جاش بنشونه.
به همین خاطر این هفته، در یکی دو روز گذشته و امروز در بازار آمریکا، صبح علی الطلوع ترس و نگرانی از کرونا و سقوط تاریخی بهای نفت باعث فروش گسترده سهام و ریزش قیمت ها شد.
مکانیزم حد نوسان قیمت سهام برای کنترل نوسانات شدید در بازار بورس تعبیه می شود. مثلا در بازار بورس نیویورک اگر شاخص اس اند پی 500 ظرف یک روز هفت درصد سقوط کند این مکانیزم فعال می شود و معاملات به صورت خودکار به مدت 15 دقیقه متوقف می شود. در بورس اوراق بهادار تهران هم برای محدود کردن نوسانات شدید قیمت سهام از مکانیزم حد نوسان قیمت سهام استفاده می شود.
market circuit breaker
متوقف کننده خودکار بازار سهام، ترمز اضطراری بازار سهام
ترجمه دقیق این مکانیزم «متوقف کننده خودکار» است اما به نظرم زیاد جالب نیست. من از «ترمز بازار بورس» استفاده می کنم. ترمز بازار بورس نیویورک سه مرحله داره و فقط در طول ساعات کاری روز فعال میشه. بله، قیمت سهام حتی وقتی بازار بورس تعطیله هم بالا و پایین میره؟ چون زمین گرده!
درجات ترمز نوسانات شدید بازار بورس نیویورک چه هستند؟
- مرحله اول، اگر شاخص اس اند پی 500 هفت درصد افت کنه بازار قفل میشه و تا 15 دقیقه امکان معامله با قیمت پایین تر روی اون ممکن نیست.
- در مرحله دوم اگر افت قیمت به 13 درصد برسه دوباره برای 15 دقیقه فعال میشه البته اگر این اتفاق قبل از 3:25 عصر بیفته. اگر بعدش باشه بازار متوقف نمیشه چون بازار ساعت 4 بسته میشه.
- در مرحله سوم، اگر کاهش این شاخص به 20 درصد برسه بازار برای کل مابقی روز بسته میشه.
روز سه‌شنبه شاخص نیککی ژاپن به پایینترین سطح از دسامبر ۲۰۱۸ رسید. نیککی هم مهمترین شاخص بورس ژاپنه و میانگین ۲۲۵ سهم برگزیده‌ست. بهش میگن Nikkei 225. اسمش آدم رو یاد نیکون میندازه.
البته این کاهش امروز بود. همونطور که در زیر می‌بینید تمام بازارهای دنیا از نیویورک تبعیت می‌کنند. نتایج دیروز (دوشنبه) رو ببینید:
- توکیو ۵.۵ درصد کاهش
- سیدنی ۷.۳ درصد کاهش
- سئول ۴ درصد کاهش
- هنگ‌کنگ ۳.۶ درصد کاهش
یادآوری می‌کنم من اقتصاددان نیستم. اما فکر کردم اخبار اقتصادی و کرونایی این روزها رو کمی باز کنم برای کسانی که علاقه دارن