رازهای موفقیت ژاپن؛ یا چطور ژاپن ژاپن شد- قسمت اول کپی رایت


راز موفقیت ژاپن در چیست؟ این مجموعه را برای پاسخ به این سوال از نظر خودم شروع کرده ام.. وجود کپی رایت یکی از تفاوتهای فاحش بین ایران و ژاپن (و باقی دنیا) است که در کشور ما تقریبا به هیچ وجه از آن صحبتی نمی شود.

راز موفقیت ژاپن

به قول انگلیسی ها (که از روی مثل مولوی گرفته شده) کپی رایت همان فیل بزرگی است که کنارمان در تاریکی ایستاده، که باید درباره اش حرف بزنیم چون با طفره رفتن نمی توانیم از شرش خلاص شویم. در این ویدیو به بهانه یک اتفاق کاملا ساده، یعنی سرقت یکی از مطالب و عکسهایم از کانال و استفاده گسترده از آن در فضای مجازی بدون هیچ ارجاع یا پرداخت حقوقی درباره کپی رایت صحبت کردم. مسلما این مسئله بهانه ای برای طرح مسئله است. اما همین جزئیات هم نمونه بارزی از نقض کپی رایت در ایران است .

بعد مثال هایی از نحوه تولید ثروت در ژاپن با کپی رایت می زنم و می گویم که چطور کپی رایت باعث شکوفایی جامعه و صنعت و هنر این کشور شده است.

ببینید وگوش کنید:

چطور ژاپن ژاپن شد

چگونگی و علت جهش اقتصادی ژاپن ظرف چند دهه یکی از موضوعاتی است که اقتصاددانان بیش از همه روی آن وقت گذاشته و تحلیل نوشته اند.

من اقتصاددان نیستم اما تلاش می کنم به عنوان یک خبرنگار ساکن ژاپن با مشاهدات و تحقیقات خودم دلایل بدیهی و اصلی قدرت عظیم اقتصادی ژاپن را در این ویدیوها توضیح بدهم. مسلما انتظار دارم افراد خبره تر و مطلع تر این مسیر را ادامه بدهند.

توسعه سبک چینی؟

همانطور که در ویدیو توضیح می دهم چین از سال 1992 عضو کنوانسیون برن* برای کپی رایت است. این کنوانسیون 177 کشور عضو دارد. چین عضو تریپس (TRIPS**) هم هست.

این یعنی چین از لحاظ کپی رایت بسیار جلوتر از ماست. درست است که کپی رایت هنوز در سطح بسیار گسترده ای نقض می شود اما دولت چین در حال بیشتر کردن کنترل بر موارد نقض کپی رایت است. یعنی دیگر مثل گذشته نمی توان در خیابان فیلم های کپی شده خرید. البته خریداران و فروشندگان به اینترنت کوچ کرده اند اما چین برای آرام کردن انتقادهای بین المللی نیز مجبور به اقدام شده است.

درباره راز موفقیت ژاپن بسیار صحبت می شود. این در حالی است که ایران هنوز در عضویت این دو کنوانسیون تردید دارد و مقامات و کارشناسی می گویند که عضو شدن دراین پیمان ها به ضرر ماست، زیرا دسترسی رایگان ما به اندیشه غربی محدود می شود.

جالب است که آرزو داریم اندیشه و علم بومی تولید کنیم اما برای تولید علم واقعی ارزشی قائل نیستیم.و بیتشر ترجیح می دهیم علوم قرضی دیگر کشورها را دو دستی بچسبیم. شاید این نقد را بیشتر از نسیه دانشمندان خودمان در آینده باور داریم.

حقوق مالکیت معنوی چیست؟

درآمدهای حقوق مالکیت معنوی شامل دارایی های ناملموس هستند. مثلا برندها، کپی رایت، پتنت ها و طراحی های صنعتی، و طیف وسیعی را از آیکون های فرهنگی مثل سوپر ماریو (قارچ خور) و هلو کیتی (Hello Kitty) تا روبات های شرکت فانوک را شامل می شود.

همانطور که در نمودار مشاهده می کنید درآمدهای ژاپن از حقوق مالکیت معنوی ظرف پنج سال منتهی به 2017 74 درصد رشد داشته است.

نمودار رشد درآمدهای ژاپن از حقوق مالکیت معنوی. منبع بلومبرگ
نمودار رشد درآمدهای ژاپن از حقوق مالکیت معنوی. منبع بلومبرگ

همانطور که در نمودار می بینید درآمد ژاپن از حقوق مالکیت معنوی در سال 2017 معادل 4/4 تریلیون ین یا 40 میلیارد دلار بود.

اگر این ویدیو بازخورد خوبی بگیرد و از آن حمایت کنید (آن را به دیگران بفرستید و در یوتیوب سابسکرایب کنید) قسمت های بعد را هم خواهم ساخت. ممنونم از توجه شما

* Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works کنوانسیون برن برای حفاظت از آثار ادبی و هنری

**Agreement of Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights توافق جنبه های مربوط به تجارت حقوق مالکیت معنوی